بازبینی مقررات بین‌المللی داوری در اتاق بازرگانی: روندها، چالش‌ها و تحولات نوین
چکیده
داوری بین‌المللی یکی از مهم‌ترین ابزارهای حل و فصل اختلافات تجاری در سطح بین‌المللی است که توسط نهادهای مختلفی، از جمله اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC)، اداره می‌شود. مقررات داوری این نهادها به طور مستمر بازبینی و به‌روزرسانی می‌شوند تا با تغییرات اقتصادی، تکنولوژیکی و حقوقی جهانی سازگار باشند. این مقاله به بررسی روندهای اخیر در بازبینی مقررات داوری بین‌المللی، چالش‌های موجود و تحولات نوین در این حوزه می‌پردازد.
مقدمه
اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) یکی از مهم‌ترین نهادهای داوری در جهان است که مقررات داوری آن به‌عنوان الگویی برای حل اختلافات تجاری فرامرزی به کار گرفته می‌شود. بازبینی مقررات داوری به‌منظور بهینه‌سازی روندهای رسیدگی، افزایش شفافیت، کاهش هزینه‌ها و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین انجام می‌شود. این مقاله تلاش دارد تا تغییرات اخیر در مقررات داوری بین‌المللی را بررسی کرده و تأثیرات آن را بر فرآیند داوری تحلیل کند.
۱. مبانی و اهمیت بازبینی مقررات داوری بین‌المللی
مقررات داوری به‌صورت دوره‌ای بازبینی می‌شوند تا متناسب با تحولات بین‌المللی و نیازهای طرفین قراردادهای تجاری باشند. از جمله مهم‌ترین دلایل این بازبینی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها: فرآیند داوری باید به‌گونه‌ای اصلاح شود که همزمان با حفظ عدالت، هزینه‌های زمانی و مالی را کاهش دهد.
- تضمین بی‌طرفی و شفافیت: تغییرات مقررات برای تقویت استقلال داوران و افزایش شفافیت در انتخاب و عملکرد آن‌ها ضروری است.
- همگام‌سازی با پیشرفت‌های فناوری: ظهور فناوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی و داوری آنلاین، نیاز به اصلاح مقررات را بیش از پیش برجسته کرده است.
۲. بازبینی‌های اخیر در مقررات داوری ICC
آخرین نسخه مقررات داوری ICC در سال ۲۰۲۱ منتشر شد که شامل تغییرات کلیدی زیر است:
- افزایش شفافیت در انتخاب داوران: اصلاحاتی برای کاهش تضاد منافع و افزایش امکان رد صلاحیت داوران انجام شده است.
- داوری سریع (Expedited Arbitration): تغییراتی برای تسریع روند داوری و کاهش هزینه‌های آن، به‌ویژه برای دعاوی کوچک‌تر، اعمال شده است.
- امکان استفاده از داوری الکترونیکی: پذیرش بیشتر جلسات آنلاین و تبادل اسناد دیجیتالی برای افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها.
- تقویت نقش مؤسسات داوری: نقش نهادهای اداری در مدیریت پرونده‌ها برای تسهیل روند رسیدگی بیشتر شده است.
۳. چالش‌های پیش روی بازبینی مقررات داوری
با وجود اصلاحات انجام‌شده، بازبینی مقررات داوری با چالش‌های متعددی مواجه است، از جمله:
- مقاومت در برابر تغییرات: برخی از طرفین تجاری و وکلای سنتی به استفاده از روش‌های سنتی داوری تمایل دارند و در برابر تغییرات جدید مقاومت می‌کنند.
- تعامل با نظام‌های حقوقی ملی: هماهنگی مقررات داوری بین‌المللی با قوانین داخلی کشورها چالش‌برانگیز است و ممکن است اجرای آرای داوری را تحت تأثیر قرار دهد.
- حفاظت از اطلاعات محرمانه: با افزایش استفاده از فناوری‌های دیجیتالی در داوری، خطرات امنیتی و چالش‌های مربوط به حفاظت از اطلاعات حساس افزایش می‌یابد.
۴. تأثیر فناوری بر مقررات داوری بین‌المللی
فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، بلاکچین و داوری مجازی تأثیرات قابل‌توجهی بر فرآیند داوری داشته‌اند. برخی از تأثیرات این فناوری‌ها عبارت‌اند از:
- استفاده از هوش مصنوعی در تحلیل داده‌ها و پیش‌بینی نتایج داوری
- استفاده از بلاکچین برای افزایش امنیت و جلوگیری از تغییر در اسناد داوری
- امکان تشکیل جلسات مجازی و امضای دیجیتالی اسناد برای کاهش هزینه‌های فیزیکی داوری
۵. آینده بازبینی مقررات داوری بین‌المللی
پیش‌بینی می‌شود که روند اصلاح مقررات داوری بین‌المللی در آینده شامل موارد زیر باشد:
- گسترش داوری آنلاین و مجازی
- افزایش شفافیت در فرآیندهای داوری از طریق فناوری‌های نوین
- همگرایی بیشتر میان مقررات داوری بین‌المللی و قوانین داخلی کشورها
نتیجه‌گیری
بازبینی مقررات داوری بین‌المللی در اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) با هدف افزایش کارایی، شفافیت و همگام‌سازی با تحولات فناوری انجام می‌شود. اصلاحات اخیر در مقررات داوری، به‌ویژه در زمینه استفاده از فناوری، کاهش هزینه‌ها و افزایش شفافیت، گامی مهم در توسعه این حوزه است. با این حال، چالش‌هایی مانند هماهنگی با قوانین ملی و حفظ محرمانگی اطلاعات همچنان مطرح هستند. در آینده، بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته و ارتقای استانداردهای بین‌المللی می‌تواند تأثیر چشمگیری بر بهبود فرآیند داوری داشته باشد.
منابع
۱. International Chamber of Commerce (ICC) Arbitration Rules (2021)
۲. Redfern & Hunter on International Arbitration, 7th Edition
۳. Born, G. (2021). International Arbitration: Law and Practice
۴. UNCITRAL Model Law on International Commercial Arbitration
نویسنده : سولماز سلوکی
مدیرروابط بین الملل و تشکل ها اتاق بازرگانی آبادان
